Түркістан облысында «Пиротехника» жедел профилактикалық іс-шарасы ұйымдастырылып, оның негізгі мақсаты заңсыз айналымдағы және сапасы төмен пиротехникалық бұйымдарды анықтау, сондай-ақ жарақат алу қаупін азайту. Бұл туралы Түркістан облысы полиция департаменті баспасөз қызметі хабарлады.
Тәртіп сақшылары пиротехника сатылатын орындарды аралап, талапқа сай емес өнімдерді тәркілеу және құқықбұзушылықтың алдын алу жұмыстарын жалғастыруда.
Полиция тұрғындарға қауіпсіздік талаптарын сақтаудың маңыздылығын еске салады.
Сонымен, пиротехникалық бұйымдарға қатысты қауіпсіздік ережелері қандай?
Пиротехника — мерекелік көңіл-күй қалыптастыратын құралдардың бірі. Алайда оның құрамында жоғары температурада жанатын, қысқа уақытта үлкен қуат шығаратын химиялық қоспалар бар. Сондықтан пиротехникалық бұйымдармен дұрыс жұмыс істемеу ауыр жарақаттарға, өртке, мүлікке, тіпті адам өміріне қауіпті жағдайларға әкелуі мүмкін. Жоғарыда айтылған қауіптерге байланысты пиротехника қолданғанда қауіпсіздік ережелерін қатаң сақтаудың маңызы зор.
Бұл материал пиротехникалық бұйымдарды сатып алу, сақтау, тасымалдау және пайдалану кезінде орындалуы тиіс негізгі талаптарды қамтиды.
Пиротехникалық бұйымдарды сатып алу кезіндегі қауіпсіздік талаптары
Тек ресми, сертификатталған орындардан сатып алыңыз.
Ресми дүкендер мен лицензияланған сату нүктелерінде қауіпсіздік стандарттарына сай келетін өнімдер сатылады. Көшедегі сатушылардан алынған пиротехника сапасыз, қолдан жасалған немесе мерзімі өткен болуы мүмкін.
Орамасын тексеріңіз.
Пакетінде зақым, жарық, күйік іздері, жыртық болмауы керек. Бұйым толық, пайдаланылмаған және құрғақ болуы тиіс.
Жапсырмада міндетті түрде мына ақпарат болуы тиіс:
Өнім атауы;
Өндіруші туралы мәлімет;
Қолдану нұсқаулығы;
Қауіптілік класы;
Сақтау мерзімі.
Қауіптілік класын білу маңызды.
1 және 2-класс бұйымдары — тұрмыстық қолдануға рұқсат етілген, ал жоғары класты пиротеканы мамандар ғана қолдануы тиіс.
Пиротехниканы сақтау ережелері
Құрғақ, салқын жерде сақтаңыз.
Ылғал пиротехниканың химиялық құрамын бұзады және жарылу қаупін күшейтеді.
Балалардың қолы жетпейтін орында ұстаңыз.
Пиротехника — ойыншық емес. Балаларға тек ересектердің қатысуымен пайдалануға болады.
Жылу көздерінен алыс ұстаңыз.
Пеш, жылыту батареясы, электр құралдарының қасында сақтау қауіпті.
Бір-біріне қысылып, жаншылып қалмауын қадағалаңыз.
Қатты қысым пиротехниканың құрылымын бұзуы мүмкін.
Тасымалдау талаптары
Жанғыш сұйықтықтармен бірге тасымалдамаңыз.
Отын, лак, бензин, газ баллондарымен қатар жүру қауіпті.
Қаптамасын ашпай, өз қорабында тасымалдаңыз.
Пиротехниканың ерте тұтануына жол бермеу үшін қаптаманы сақтаған жөн.
Көлікте күннің тікелей түсуінен қорғаңыз.
Пиротехниканы қолдану кезіндегі қауіпсіздік ережелері
Нұсқаулықты міндетті түрде оқыңыз.
Әр бұйымның жұмысы әртүрлі — кейбірінің фитилі ұзақ жанады, кейбірінің бағыты өзгеше.
Тек ашық алаңда қолданыңыз.
Ғимараттарға, көліктерге, ағаштарға, электр желілеріне тым жақын болмауы керек. Қауіпсіз қашықтық — кемінде 20–30 метр.
Алкогольдік ішімдік ішкен кезде пиротехника қолданбаңыз.
Қолғап пен көзілдірік кию ұсынылады.
Ұшу бағытын өзгертіп жіберетін ұшқындардан қорғайды.
Бұйымды қолға ұстап тұрып іске қоспаңыз.
Ол міндетті түрде жерге немесе тұрақты тіреуішке қойылуы тиіс.
Пиротехниканы іске қосу ережелері
Фитильді тұтатқаннан кейін дереу қауіпсіз қашықтыққа алыстаңыз.
Бұйым құлап қалмас үшін тегіс, қатты жерге орналастырыңыз.
Желді күні аса сақ болыңыз.
Жел бағытына қарай бұйымның ұшу траекториясы өзгеруі мүмкін.
Бірнеше пиротехниканы қатар іске қоспаңыз.
Олар бір-біріне әсер етіп, күтпеген жарылыс тууы мүмкін.
Тұтанбаған пиротехниканы қайта тұтатуға болмайды!
Бұл — ең қауіпті қателіктердің бірі. Бұйымға 10-15 минут тимей күтіп, содан кейін суға малып тастау керек.
Отшашу және фейерверк кезіндегі қосымша талаптар
Адамдар мен жануарларды алыстатыңыз.
Иттер қатты дыбыстардан қатты үрейленеді, ал адамдарда күйік, көз жарақаты болуы мүмкін.
Ғимарат терезелері мен балкондардан қолдануға болмайды.
Ұшқындар перделерді немесе пластик элементтерді тұтандыруы мүмкін.
Жабық бөлмеде қолдануға тыйым салынады.
Дрондар, электр бағаналары, жоғары кернеулі желілердің жанында фейерверк атпаңыз.
Қауіпті жағдайлар мен алғашқы әрекеттер
Тұтанған пиротехника жақын жерде өшіп қалса — жақындамаңыз.
Күйік алсаңыз:
күйген жерді суық суға 10–20 минут ұстаңыз;
май, тіс пастасы, майлы жақпалар жағуға болмайды;
қажет болса — дәрігерге жүгініңіз.
Өрт шыққан жағдайда өрт сөндіргіш, құм немесе су пайдаланыңыз (бірақ электр желісіне жақын болса, су қолдануға болмайды).
Балаларға арналған қауіпсіздік ережелері
Балаларға пиротехниканы жеке қолдануға тыйым салынады.
Тіпті бенгал шамдары да жоғары температура береді — 800–1000°C-қа дейін.
Ересек бақылауы міндетті.
Балаларға отшашу кезінде тым жақын баруға болмайтынын түсіндіріңіз.
Экологиялық және әлеуметтік жауапкершілік
Қоқысты жинап, арнайы орындарға тастаңыз.
Пиротехникалық қалдықтар пластик, металл және химиялық қалдықтар болуы мүмкін.
Құстар мен үй жануарларына зияны туралы ұмытпаңыз.
Үлкен дыбыстар жануарлар денсаулығына қауіп төндіреді.
Тыныс алу жолдары әлсіз адамдарға (балалар, қарттар, астмасы барлар) пиротехника түтіні зиян.
Қорыта айтқанда, пиротехникалық бұйымдар — дұрыс қолданылса мерекені шынайы сәнге бөлейтін құралдар. Бірақ қауіпсіздік ережелерін елемеу жарақат, өрт және материалдық шығындарға әкелуі мүмкін. Сондықтан пиротехниканы қолдану мәдениетін қалыптастыру, оны тек заңды жолмен сатып алу және нұсқаулықты қатаң сақтау — әрбір азаматтың жауапкершілігі.