Балаларға қандай жағдайларда 112 қызметіне қоңырау шалуға болатынын түсіндіру маңызды. Егер бала үйде жалғыз қалса және оның өміріне қауіп төнгенде 101 және 112 телефондары бойынша құтқарушыларды қалай шақыру керектігін үйрету қажет. Бала ата-анасының атын, тегін, мекен-жайын, тіпті жұмыс орнын атай алатын болғаны жақсы.
Балаларға 112 телефоны бойынша қоңырау шалудан қорықпауға үйретіңіз. Қауіп төнген жағдайда қоңырау шалуға немесе қоңырау шалуға бата алмай, нағыз қажет уақытта шешім қабылдай алмай, уақыт жоғалтудың салдарынан да өміріне қауіп төндіруі мүмкін. Бірақ шұғыл қызметтердің нөмірлеріне жәй қызық үшін қоңырау шалуға қатаң тыйым салынғанын түсіндіріңіз.
Сонымен, шұғыл қызметтердің нөмірлері қандай?
112 – төтенше жағдайлар департаментінің Бірыңғай кезекші-диспетчерлік қызметінің телефон нөмірі.
112 телефон нөмірі бойынша тәулік бойы төтенше жағдайдың қаупі немесе туындауы не шұғыл көмекті қажет ететін өзге де жағдайлар туралы хабарлама қабылдайтын болады. Егер сіз өмірге, денсаулыққа, мүлікке, қоршаған ортаға нақты қауіп төнгенде немесе аталған қауіп-қатерлердің туындауының нақты себебі болғанда шұғыл көмекке мұқтаж болсаңыз ғана осы нөмір бойынша қоңырау шалу қажет.
Көптеген елдерде сияқты Қазақстанда 112 нөмірінен басқа барлық шұғыл қызметтердің нөмірлері бар:
• өрт сөндіру қызметі 101,
• полиция 102,
• Жедел медициналық көмек 103,
• авариялық газ қызметі 104.
Барлық жағдайларды ескере отырып, белгілі бір шұғыл қызметке тікелей қоңырау шалу дұрыс болуы мүмкін. Бұл ретте кез келген телефоннан (ұялы, станционар, таксофоннан) шұғыл қызмет нөміріне қоңырау шалу тегін болады.
112 нөмірі бойынша көмекке жүгінген кезде нақты және анық хабарлау қажет:
1. шақыру себебі;
2. оқиғаның нақты мекенжайы;
3. аты-жөнін атап;
4. мүмкіндігінше, диспетчердің барлық сұрақтарына тыныш және түсінікті жауап беру.
Бірінші ажыратпаңыз, диспетчер сөйлесуді аяқтағанын күту керек. Есіңізде болсын, ол сұрайтын ақпарат өте маңызды. Егер сіз қойылған сұрақтардың сипатын түсінбесеңіз, бұл уақытта диспетчер шұғыл көмек көрсету қажеттілігін және кең ауқымды көмек көрсету үшін түрлі шұғыл қызметтерді шақыру қажеттілігін бағалайтындықтан шыдамдылық пен төзімділікті жоғалтпаңыз.
Сөйлесуді аяқтаған соң, егер қажет болмаса, қоңырау шалған телефон нөмірін бос қалдыруға тырысыңыз. Диспетчер сізге қосымша ақпарат алу үшін немесе қосымша кеңес беру үшін хабарласуы мүмкін.
Оқиға болған жердегі жағдай өзгерген жағдайда (жақсарды немесе нашарлады) 112 нөміріне қоңырау шалыңыз және бұл туралы хабарлаңыз.
Мүмкіндігінше құтқарушыларды күтіп алыңыз және оқиға орнына жақын жолды көрсетіңіз.
Мүмкін, барлығы ұялы телефондарға шұғыл нөмірдің функционалдығын енгізгенін білмеуі мүмкін, сондықтан ұялы телефонда SIM-карта болмаса да, оператор желісін ұстамаса немесе сізде теріс теңгерім болса да 112 нөміріне қоңырау шалуға болады.
Дегенмен, сіз SIM картасыз шұғыл қызмет нөміріне қоңырау шалсаңыз да, оператор бірегей телефон нөмірін (IMEI) көре алады және қажет болса, жеке басын анықтай алады.
ҚР «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» Кодексінің 438-бабында шұғыл қызметтерді жалған шақыру үшін жауапкершілік көзделген және жеке тұлғаларға 30 АЕК-ке дейін айыппұл салуға әкеп соғады. Аварияларды, өрттерді, дүлей зілзалалардың салдарын жою кезеңінде бір жыл ішінде қайталап шақыру немесе шақыру – 60 АЕК-ке дейін.
Кәмелетке толмағандар жасаған мұндай әрекеттер ата-аналарға немесе оларды алмастыратын тұлғаларға 15 АЕК көлемінде айыппұл салуға әкеп соғады.
«Терроризм актісі туралы көрінеу жалған хабарлау» үшін жаза «ҚР Қылмыстық кодексінің» 273-бабымен қарастырылған және 6 жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыруға әкеп соғады.
