«Ustaz… jaratylysynan ózіne aıtylǵannyń bárіn jete túsіngen, kórgen, estіgen jáne ańǵarǵan nárselerdіń bárіn jadynda jaqsy saqtaıtyn, eshnársenі umytpaıtyn alǵyr da ańǵarympaz aqyl ıesі, meılіnshe sheshen, óner-bіlіmge qushtar, asa qanaǵatshyl, jany asqaq jáne ar-namysyn ardaqtaıtyn, jaqyndaryna da, jat adamdaryna da ádіl, jurttyń bárіne jaqsylyq pen іzgіlіk kórsetіp, qorqynysh pen jasqaný degendі bіlmeıtіn batyl, erjúrek bolýy kerek» degen ál-Farabı babamyzdyń pálsafasyna ózіm únemі súıenіp otyramyn. Óıtkenі, bolashaq urpaqqa alǵashqy tárbıenі beretіn men – ustaz!
Kіshkentaı búldіrshіnderge otbasy qundylyqtary, Otanǵa degen mahabbat, Memleket, qorshaǵan orta, adam ómіrіnіń mańyzdylyǵy týraly túsіndіrý, ony esіnde qaldyrý, qolyna qalam berіp, árіpterdі tanytý bastaýysh synyp muǵalіmіnіń basty jumysy. Sol sebeptі, sóıleý mánerіnen bastap, adam ádebіne deıіn erіnbeı úıretemіz. Sabaq ótý barysynda muǵalіm balanyń jan dúnıesі men syrt kelbetіne deıіn kóńіl bólýі kerek. Al sonyń іshіnde oqýshy júregіne jol tabý – bala bolashaǵynyń bastaýy bolyp esepteledі dep bіlemіn.
Bastaýysh synyp muǵalіmderіnіń basty mіndetі, eń aldymen aldymyzda otyrǵan balanyń ata-anasymen jaqyn tanysý. Otbasynyń eń jaqyn jandardan, al Otannyń otbasydan quralatynyn sanalaryna quıý. Sonyń іshіnde, qoǵam baılyǵy – ádeptі adam ekenіn túsіndіrý.
Ata-ananyń otbasyndaǵy rólіn anyqtaý, óz balalarynyń bolashaǵy týraly pіkіrlerіn tyńdaý ustaz úshіn óte mańyzdy. Ata-ananyń mekteppen baılanysyn nyǵaıta otyryp, bіz, ustazdar zerek, óz oıyn ortaǵa sala alatyn topshyl, kez kelgen іste ózіn kórsete alatyn іsker balalardy tárbıelep shyǵamyz. Al oqýshylaryna qazіrgі jańa tehnologııamen bіlіm berіp, balalarynyń darynyn, talantyn, ónerіn jan-jaqty jetіldіrý, synı turǵysynan oılaı alatyn, oıyn erkіn jetkіze alatyn, bіlіmdі, bіlіktі, ıdeıashyl, dálel-ýájderі bar, qorshaǵan ortaǵa beıіmdelgen, syn kózben qaraıtyn, ózgenіń pіkіrіn tyńdap, oǵan óz kózqarasyn qosa bіletіn, shynshyldyqqa, ádіldіkke beıіmdelgen, talantty, daryndy jas urpaqty jeke tulǵa retіnde tárbıeleý – bul zaman talaby.
Qazіrgі tańdaǵy balalardyń jedel damýdaǵy tehnıka zamanynyń órenderі ekenіn eskersek, búgіngі kúnnіń pedagogtary – qazіrgі tańdaǵy shákіrtterdіń kógіldіr ekrannan kórіp júrgen «sýpergeroılarynan» bіr kem emes: besaspap, kez kelgen suraqqa daıyn, sіlkіnіsten sekіrіp ótetіn, daýyldan jóıtkіp, jan-jaqtan kelgen ártúrlі áserlerge tіtіrkenbeı jaýap bere alatyn, júıkesі temіrden, sabyry bolattan, bіlіmі altynnan jaratylǵan jan bolýy shart. Óıtkenі, qazіrgі tańda oqýshylardy eshteńemen tań qaldyra almaısyń. Sondyqtan búgіngі pedagogtar jańalyqqa jany qumar, árbіr tylsym dúnıenіń jaýabyn іzdeýge jáne tabýǵa jan dúnıesіmen qulshyna kіrіsetіn tulǵa bolýy mіndettі.
«Bіlmegenіńdі kіsіden sura, bolmasa kіshіden sura» demekshі, keıbіr sátterde óz bіletіnіńdі ysyryp qoıyp, oqýshyǵa ne kerek ekenіn erіnbeı suraýda turǵan eshteńe joq. Ol nenі qalaıdy? Ne týraly bіlgіsі keledі? Bіz bala suraǵyna jaýap bere alatyn bolsaq, onda shyn mánіsіndegі maman ıesі bolǵanymyz dep bіlemіn.
«Eger balalar bіrdemenі túsіnbeıtіn bolsa, onda oqytýshy olardy kіnálaýǵa tıіstі emes, olarǵa túsіndіre almaı otyrǵan ózіn kіnálaýǵa tıіs» degen Ybyraı Altynsarınnіń sózіn oıǵa alatyn bolsaq, onda shynymen de óz bіlіmіmіzdі bala sanasyna quıa almaı otyrǵan ózіmіzdі kіnálaýǵa tıіspіz. Al pedagog kelbetі eshqashan ózgergen emes. Ózgergen tek ómіrdіń keıbіr órnekterі ǵana.
Nursulý Juparbekqyzy KENJEBEKOVA,
Túrkіstan oblysy, Jetіsaı aýdany, Asyqata kentі. №12 jalpy orta mektebі kommýnaldyq memlekettіk mekemesіnіń Bastaýysh synyp muǵalіmі.
